Bugün 31 Mayıs Dünya sigarayı bırakma günüymüş..
Bugün tüm dünya, bu duman saçarak can alan katilin zararlarından kurtulmaya çalışıyor. 16 yy’da keşfedilen, bir çok hastalığa iyi geldiğine inanılan tütün bitkisinin, bu inancında daha da ötesinde “kutsal ot” ve tanrının şifası” olarak adlandırıldığını çoğunuz bilmeyebilir.
Her hastalığa her bo..’a tütün sürüp tedavi yöntemi geliştirmeye çalışan Avrupa, o yıllarda sigara denilen bu melaneti icat edip dünya sağlığını tehlikeye düşüreceğini de bilmiyordu doğal olarak..
Bilimadamları da bu tütün olayına sarınca, sigara her derde deva bir ilaç muamelesi görmeye başladı. Tütün kullanan birinin neredeyse “doktora gitmesine gerek yok ” tarzında açıklamalarına şahit oldu insanlık..
1587’de yazdığı “Panacea [Tütün] ya da Evrensel Tıp, Pipoyla Alınan Tütünün İnanılmaz Yararlarının Keşfi” isimli kitabında şu ifadelere yer vermişti: “Tütün içmek tüm zehir türlerine ve bulaşıcı hastalıklara karşı harika bir panzehir görevi görüyor.”
Yine 1492’de tütünün şu an Küba, Haiti ve Bahama adını alan adalarda pipoyla içildiğini görülür oldu. Tütün yaprakları bazen de bazı mekanları temizlemek ve hastalıkları önlemek için meşalelerde yakılıyordu. Portekizli kâşif Pedro Alvares Cabral isminde bir abi, 1500 yılında Brezilya’ya gittiğinde, “betum” olarak tanımlanan tütün bitkisinin ülserli yaraların ya da geçmeyen tümörlerin tedavisinde kullanıldığını görüyor..
Sonraki dönemlerde, sağlık kütüphanesi ve müzesi Wellcome Collection’a göre, pipo ve tütün doktorlar, cerrahlar ve tıp öğrencilerinin ihtiyaç duyduğu bir teçhizat haline gelmiş..
Yine trajikomiktir 1665 yılında Prag’da görünen bir veba salgını sırasında, okul çocuklarına sınıflarda sigara içmeleri tavsiye edilmiş..
Komik olan uygulamalardan biri de, 18. yüzyılda da kulaklardan tütün dumanı üflemenin kulak ağrısına iyi geldiği sanılmasıydı. 🙂
Ve 1800 lerin ilk çeyreğinde tütün yapraklarında nikotin olduğunun ortaya çıkmasıyla, tıp dünyası tedavide kullanılan tütüne şüpheyle yaklaşmaya başladı. 150 sene öve öve bitiremedikleri tütün bir an da ürkütücü bir bitkiye dönüşüverdi.
Ama bu şüpheye rağmen, 1920 ve 1930’larda Camel, doktorların sigara içmeyi tavsiye ettiğini ve hepsinin Camel içtiğini iddia ederek müşterilerini ikna etmeye çalıştı:) E tabi doğal bir tepkiydi hiç azalmayan müşterileri ve iflas etme ihtimali olmayan bir sektörü ellerinde turuyorlardı.
Son 30-40 yılda sigara içmenin hem de pasif içici olmanın zararlı etkileri tamamen ortaya dökülünce bu seferde insanlığı bu illetten kurtarmayı amaçlayıp çalışan bilim adamlarına ve çalışmalarına şahit olduk.
Avrupa, kendi toplumunu sigaradan vazgeçirmek için yırtınıyordu. Mesela, İngiltere’de, sigaranın doğmamış çocuklarına vereceği zararı hamile kadınlara anlatabilmek için “Smokey Sue” (Sigaracı Sue) isimli bir oyuncak bebek kullandılar.
Sigaranın zararlarını say say bitiremedikleri broşürler, gazete duyuruları ve belli yasaklar birbini izledi. Sigara reklamlarına yasak geldi yine..
Sonra baktılar sektör kan kaybediyor üretimini elektronik sigaraya kaydırdı sigara şirketi Philip Morris ve Juuls. Hukuk ve sağlık bakanlığı da bu iki şirketin, sosyal medyadaki reklam kampanyalarıyla gençleri hedef aldıkları suçlamasıyla ABD’de yargılar oldu.
Günümüzde ise WHO’ya göre tütün kullanımı giderek azalıyor. 2000’de insanların yüzde 27’si tütün kullanırken bu oran 2016’da yüzde 20’ye gerilemiş. Şu an Dünyada 1,1 milyar yetişkin sigara kullanıcısı var olduğu tahmin ediliyor. Bunların yüzde 80’i orta ya da düşük gelirli ülkelerde yaşıyor.
Bu düşüş ülkemizde de kendini hissetiriyor. Yukarıda ki orana benzer bir sayı kadar da bizim vatandaşlar azaltmış sigarayı. Erkeklerin sigarayı bırakma oranı kadınlardan fazla. Kadınların sigaraya olan ilgisi ve bağımlılığı da tam ters bi mantıkla artış göstermiş.
Ne diyelim bu lanet olasıcadan bir an önce kurtulmanız dileğiyle..
