Bilgi kaynakları hiç bir zaman şu son 20 yıldaki kadar mühim olmamıştı. Çocukluğumda Meydan Larouse gibi ansiklopediler vardı. Hani şu gazetelerin kuponla verdiği bilmem kaç ciltlik kitaplar…
Bir bilgi mı lazım oldu. Kütüphaneyi kaplayan kitaplardan albetik sıraya göre arama yapar sonra aradığımız şey ne ise bulurduk. Tabi her zaman her bilgiyi bulurduk desem yanlış olur.
Bu ansiklopedilerin içindeki bilgilerin ne kadar doğru olduğunu bilemem. Ancak bugün Google’da bulduğumuz bilgilerden çok daha doğru olduğuna inanıyorum. Çünkü bu ansiklopediler ciddi bir uzman kadrosu tarafından hazırlanmış ve bilgilerin doğruluğu bir çok yerden teyit alınarak onaylanmış kaynaklardı.
Bugün ise Google’ın bize verdiği bilgilerin arkasında durduğunu söyleyemiyoruz. Çünkü bilginin kaynağı değil. Sadece bilgiye ulaştırmak için aracılık yapan bir arama motorundan ibaret. Yani ulaşmak istediğiniz bilginin doğru olup olmadığını kontrol etmeniz gerekiyor. Bunu da farklı sitelerden araştırarak yapmanız gerekiyor. Bu da oldukça zor ve zaman kaybı yaratan bir gayret.
Hele bir Wikipedia faciası var ki sormayın. Uzmanların dediğine göre özellikle tarih bilgisi fiyasko! Ama buna rağmen milyonlarca insan buradan hazır ve doğru bilgiye ulaşmaya çalışıyor. Bunun sebebi de tembellik üşengeçlik ağına düşmüş olmaları.
Bu sebeple bazen belki 10-20-30 yıl boyunca taşıdığımız ve doğru sandığımız bilgilerin sonunda tesadüf veya detaylı araştırdığımızda yanlış olduğuna şahit oluyoruz.Mesela az önce benim yaşadığım şok gibi. Yakamoz nedir desem size ne dersiniz?
Sizde Ay’ın deniz ya da göl gibi büyük su birikintileri gece düşen yansıması dersiniz değil mi? Eğer cevabınız buysa üzgünüm sizde yıllardır yanlış bilgi taşıdınız beyninizde.
Bu yansımanın yaşandığı olaya yakamoz değil Gümüşservi deniyormuş. Büyük geçmiş olsun hepimize 🙂
O zaman yakamoz dediğimiz şey ne?
Yani şimdi biraz detaylı anlatımla cevaplayayım bu soruyu; Geceleyin su yüzeyinde oluşan ışık yansımaları olduğu için birbirleriyle sıkça karıştırılan “gümüşservi” ve “yakamoz”, kaynağı birbirinden farklı iki ışık olayı. Yakamozun kaynağı, küçük deniz canlıları; gümüşservinin kaynağı ise ay Işığı..
Bu yakamozu bize zamanında kim yanlış anlatıysa bugün hepimize koca bir “yuh artık” dedirtmeyi başardı kesinlikle:)
Şarkılarda, şiirlerde ve dahi roman öykü de kullanılan yakamoz artık hükmünü kaybetmiş yeni bir tarif ve anlam kazanmıştır. Haydi hayırlı olsun.
