Obskürantizm.. Yani bizde ki karşılığı Taassup / Cemil Meriç

0
2092

Dilimizde ifadesi bulunmayan mefhumlardan biri de: obskürantizm. Tarihin bütün cinayetlerini yüklenebilecek kadar habis ve lânetli bir kelime. Sokrat’ı zehirleyenler, Aristo’yu ülke dışına kovanlar, Galile’yi mahkûm edenler bu illete yakalanmışlardı. Obskürantizm nura düşmanlıktır. Hakikatin her tecellisini yadırgamak, her inancı susturmak ayırıcı vasıflarıdır bu habasetin. İslâm’ın tanımadığı bir illet diye seviniyordum. Ama kuşkulandım birdenbire. Hallac’ı taşlayan, İhvan-ı Safa risalelerini toplatan, İmam-ı Azâm’ı zindana atan kafayla, bir engizitör keşişinin kafası birbirinden çok mu farklıydı? Demek ki obskürantizm denilen belâ ne bir kavmin inhisarındaydı, ne bir çağın. Binbir biçime bürünen bu hastalık daha çok ayak takımından kimseler arasında yayılıyordu. Her ülkede başka bir adı, başka bir gerekçesi vardı. İslâmiyette tek kelimeyle karşılanabilirdi: Taassup.

Cemil Meriç / Küfürden İrfana